13 must-have ingrediënten uit de Indonesische keuken

Of je nou de meest malse rendang wil maken die je urenlang stooft, of de lekkerste pindasaus voor bij je saté. Wie Indonesisch of Indisch wil koken, moet wel zorgen dat z’n voorraadkast on point is. Ingrediënten zoals trassi, pandan of ketjap geven Indonesische gerechten hun karakteristieke smaak. Indonesisch eten is het eten zoals men dat in Indonesië maakt. Indisch eten is he eten dat mensen die vanuit Indonesië naar Nederland kwamen hier maken, en dus meer een samensmelting van Indonesisch en Nederlands/Europees. Er zitten wel verschillen tussen de twee, maar qua basisingrediënten liggen de twee dicht bij elkaar.

Ketjap

De Indonesische variant van sojasaus is ketjap. Er bestaan verschillende soorten en de meest bekende is ketjap manis, wat zoete ketjap betekent. Ketjap manis is stroperig van structuur. Ketjap asin is dunner en zouter, vergelijkbaar met Chinese lichte sojasaus of Japanse sojasaus. Ketjap medja zit qua smaak tussen de twee in en is qua structuur ook stroperig.

Trassi

A little goes a long way als het op trassi aankomt. Trassi is een garnalenpasta die wordt gemaakt door garnalen te fermenteren. Daardoor krijgt de pasta een heel sterke en funky smaak, maar vooral geur. Laat die geur je niet afschrikken, een klein beetje door je gerecht geeft een instant Indonesische smaak. Trassi wordt in blokjes verkocht, waar je met een mes een klein stukje vanaf snijdt. 

Kokos

Van santen tot kokosmelk tot kokosrasp, de Indonesische keuken is niet voor te stellen zonder de licht zoete smaak van kokos. Al gaat de noot vaak door hartige gerechten. Kokosrasp wordt vaak geroosterd voordat het aan een gerecht wordt toegevoegd, terwijl ingrediënten in kokosmelk zachtjes worden gegaard. Kokoscrème wordt ook wel santen genoemd, dit is heel geconcentreerde kokosmelk die in blokken wordt verkocht. Lees hier meer over koken met verschillende soorten kokos.

Pandanrijst

De basis van bijna elke maaltijd is rijst. In zowel de Indonesische als Indische keuken is dit doorgaans pandanrijst, die ook wel wordt verkocht als jasmijnrijst. Pandanrijst is geurig en zit qua plakkerigheid een beetje tussen Japanse kortkorrelige rijst en Indiase basmatirijst. Het is daarmee de perfecte allround rijst om elke dag te eten. Lees hier meer over de verschillende soorten rijst.

Pandan 

De naam van pandanrijst heeft niks te maken met de pandanplant, al speelt die plant wel een grote rol in de Indonesische keuken. De groene plant is heerlijk aromatisch en grassig en vindt zijn weg tot menig Indonesisch gerecht, zowel hartig als zoet. De bladeren worden meegekookt met rijst of suiker om hun geur af te geven. De gifgroene pandanpasta wordt veel gebruikt in desserts zoals de populaire sponscake met pandan.

Tempeh & tahoe

Vegetariërs kunnen hun lol op in Indonesië, want er wordt veel gekookt met tempeh en tahoe. Beide producten worden gemaakt op basis van sojabonen. Tahoe is de Indonesische naam voor tofu, wat wordt gemaakt van sojamelk. Tempeh wordt gemaakt van nog hele sojabonen, die worden gefermenteerd. Je ziet in tempeh ook altijd de bonen nog zitten. Misschien wel het meest populaire gerecht is sambal goreng tempeh, maar de mogelijkheden zijn eindeloos.

Palmsuiker

Net als in veel andere Aziatische keukens, is de perfecte balans tussen zoet en zuur enorm belangrijk. Als zoetmaker wordt vaak palmsuiker gebruikt, ook wel gula djawa genoemd. Palmsuiker wordt gewonnen uit sap dat van palmbomen komt en is donkerder en geroosterder van smaak dan je standaard kristalsuiker. Het wordt verkocht in schijven, waar je een stuk afsnijdt, of als siroop die je zo door je gerechten lepelt. Lees hier alles over koken met palmsuiker.

Tamarinde

Voor zuur wordt vaak tamarinde toegevoegd, de pulp van de tamarindeplant. Dit kun je in blokken kopen, waarbij je de pulp nog even los moet weken van de pitten. Je kunt ook tamarindepasta kopen, die je rechtstreeks vanuit de pot in de pan lepelt.

Verse producten

Net zoals in veel andere Aziatische keukens, wordt er in Indonesië veel gember gebruikt. Alleen noemen ze het in Indonesië djahé. Laos lijkt qua looks een beetje op gember, maar is iets sterker en meer citrusachtig van smaak. Je vindt het in het koelvak. Als je het niet in een keer gebruikt, kun je het goed invriezen (snijd het dan eerst in plakjes die je dan per keer uit de vriezer haalt). Ook kurkumawortel wordt veel gebruikt, kijk hierbij wel goed uit dat je handen, kleren en snijplank niet geel worden. Limoenblad en citroengras worden gebruikt om gerechten een limoenachtige, frisse geur en smaak te geven. Beiden vriezen goed in, we verkopen ze zelfs in de vriezer.

Specerijen

In de Indonesische keuken worden veel verschillende specerijen gebruikt. Schrik niet, koop gewoon per recept wat je nodig hebt en breid zo langzaam je voorraadkast uit. Kemirinoten worden gebruikt om een notige smaak aan gerechten te geven. Ze worden vaak vermalen of geraspt en dan aan gerechten toegevoegd. Je moet de noten wel eerst even roosteren, anders zijn ze schijnbaar giftig. Andere gedroogde specerijen die veel worden gebruikt zijn komijnpoeder, korianderpoeder, kaneel, kurkumapoeder en laospoeder.

Sambal

Lang niet alle Indonesische gerechten zijn pittig, maar als je daar wel van houdt kun je altijd een schep sambal op je bord doen. Sambal oelek is de meest simpele variant met alleen pepers en zout. Maar er bestaan ontelbaar veel andere soorten, waaronder sambal badjak (gebakken sambal) of sambal manis (zoete sambal). 

Gebakken uitjes

Lekker om zo uit het knuistje te eten alsof het chips is, of om je gerecht meer crunch te geven. Knapperig gebakken uitjes zijn de kers op de taart bij elke maaltijd, en al helemaal bij je Indische of Indonesische. Heerlijk bij gado gado, op soto ayam of bij saté.